İÇSEL DİRENCİN AŞILMASI VE EYLEME GEÇİŞ

Öncelikle direnç dediğimiz duygunun sadece psikolojik olmadığını bilmeliyiz. Direnç; beynin Amigdala denilen bölgesinin alarma geçmesiyle oluşan bir duygudur. Amigdala bölgesi Kaç/Savaş tepkisinden sorumludur ve hayati bir tehlike hissettiğinde alarma geçip, Cortex'i yani entellektüel ve mantıklı zihni devre dışı bırakır ve kontrolü eline alır. Zira hayati bir tehlike karşısında vücudun ani tepkiler vererek bu durumdan kurtulması gerekir, böyle bir durumda ise "düşünme" eylemine izin verilecek zaman yoktur bu nedenle ani tepki mekanizması düşünme fonksiyonunu devre dışı bırakıp bütün görevi üstüne alır.
İşin ilginç yanı şudur ki, uzun süre yaptığımız bir alışkanlığı bırakmak istediğimizde ya da yeni bir davranış geliştirmek istediğimizde de Amigdala bölgesi alarma geçmektedir. Zira buda hayati bir tehlike sayılmaktadır, uzun süre yapılan bir eylemin bırakılması demek, oluşan karakter yapısından bir bölümün ölmesi demektir. Ve yeni bir davranışta bulunmak demek bilinmezlik içerdiğinden buda gerilim yaratıp amigdalayı harekete geçirir.

Örneklerle devam edersek: Mesela günde 1 saat spor yapmaya karar verdim diyelim ve daha önce bu kadar uzun süreli spor yapmamışım farzedelim. Amigdala alarma geçecek ve vücudumu gerecektir. Sıkıntı basacak, 1 saat gözümde büyüyecek, miskinlik çökecek ve en sonunda da yapmaktan vazgeçeceğim ve daha sonrada bundan pişmanlık duyup "Niye bir türlü yapamıyorum?" diye vicdan azabı duyacağım. Tekrar yapmak için kendimi zorlayıp bir kaç gün yaptıktan sonra yine aynı döngünün devreye girmesiyle eylemi bırakacağım. Bu süreç tanıdık geldi mi? Bu örneği, yapmakta yada başlamakta zorlandığınız herhangi bir konu için ele alabilirsiniz.

Şimdi bu alarm zilini nasıl aşabileceğimizi inceleyelim.
Kendinize şunu sorduğunuzda alacağınız cevap amigdalanın harekete geçmesini engelleyen eylem süresini belirtir. Yukarıdaki örnek için sorulacak soru şudur: "Her gün mutlaka spor yapabileceğim ve bundan hiç sıkılmayacağım süre nedir?" Benim bu soruya verdiğim cevap "3 dakikaydı" Evet tam 3 dakika. Her ne kadar komik gözüksede hergün 3 dakika spor yapmaya başladım, 1 hafta sonra şunu sordum "Bu süreyi 5 dakikaya çıkarsam beni sıkar mı?" Verdiğim cevap "Hayır" dı ve böylece süre 5 dakikaya çıktı. 1 Hafta sonra ise süre 30 dakikaya çıktı. Yani 3. haftada ciddi bir artış gerçekleşti.

Şimdi bu süreçte neler oluyor inceleyelim. Öncelikle benim için hergün 3 dakika spor yapmak çok kolay ve amigdala alarma geçmediği için hiç bir gerilim yok. Mantıklı zihin buna "saçma, komik, ne işe yararki" dese bile 0.1'in 0'dan büyük olduğunu her zaman hatırlayalım.
1 hafta boyunca 3 dakikalık spor eylemi, beyinde yeni nöron bağlantıları oluşturuyor ve yeni bir alışkanlık hiç zorlanmadan ve irade gerektirmeden gerçekleşmeye başlıyor. Daha sonra 2. hafta yine alarmın çalmasını engelleyecek şekilde çok küçük bir artış yapıp yapamayacağımı soruyorum ve böylece rahatlıkla 5 dakikaya çıkartıyorum. O hafta içinde nöron bağlantıları daha da kuvvetleniyor. 3. hafta ise bir sıçrama gerçekleşiyor çünkü ben artık spor yapabildiğimi biliyorum ve beynimde böyle bir alışkanlık gelişmiş durumda. Bu mutlaka 3.haftada gerçekleşecek diye bir kural yok ama önemli olan bu değil.

Buradaki püf nokta: Eylem adımı o kadar küçük olmalı ki başarısızlık imkansız olsun.

Yine bir örnek verelim: Diyelim ki masamın üstü darmadağın ve ben temizlemek istiyorum ama uzun sürecek gibi gözüküyor ve bu beni geriyor ve amigdalayı harekete geçiriyor.

Şöyle sorun: "Masamın üstünü temizlemek için atabileceğim en küçük adım nedir?"
Mesela Cevap: "Bir tane kağıdı alıp yerine koymak." Ve sadece bunu yapın.
Bu eylemi asla küçümsemeyin. Bu eylemin kartopunu yuvarladığını ve bir süre sonra çığa dönüşeceğini farkedin.

Bu şekilde para biriktirmekten tutunda, sigarayı bırakmaya kadar bir çok yapamadığınız eylemi Amigdalayı alarma geçirmeden yapabilirsiniz.

Örnek olarak: Günde 20 tane sigara içiyorsunuz diyelim. 20. sigaranızdan 1 nefes az alarak 3 gün böyle devam edin. 3 gün sonra 20. sigaranızdan 2 nefes az alarak devam edin, sonra 3 nefes ve nöron bağlantıları güçlendiğinde sigarayı tek tek azaltabildiğinizi farkedebilirsiniz. Tek nefes eksik alınca ne olacak ki diye düşünmeyin.
Unutmayın buradaki püf noktamız, asla başarısızlığa uğramayacağınız çok küçük bir eylemde bulunmak ve 1 nefes eksik almayı çok rahatlıkla yapabilirsiniz ve bu eylem beyninizde yeni nöron bağlantıları oluşturur ve o esnada hiç bir gerilimde hissetmezsiniz.

Değişmek istiyorum deyip değişemediğiniz konuları bu şekilde aşmayı deneyin. Mucizelere tanık olacaksınız.

Sevgiler...
Bülent Altınkaya